بيماري هاي بيضه و علت بيضه درد آقايان
هرعضوي از بدن انسان ممکن است دچار اختلالات ساختاري يا بيماري شود. بيماري‌هاي بيضه نيز فراوان است. در اين مطلب به چند نوع شايع و در عين حال خطرناک اشاره مي‌کنيم که درمان آنها بايد اورژانسي و خيلي سريع باشد؛ زيرا ذر‌ه‌اي غفلت ممکن است باعث از بين رفتن بيضه بيمار شود.

نزول‌نکردن بيضه

بيضه عضوي است که وظيفه مهمي چون ساختن هورمون‌هاي مردانه را به عهده دارد. اين عضو به دليل ساختارش به دماي زياد و حتي دماي بدن يعني 37 درجه حساس است و اگر به مدت طولاني در اين دما يا بالاتر قرار گيرد به بافت آن صدمه جدي وارد مي‌شود و شايد براي هميشه کارايي خود را از دست بدهد. به همين دليل در کيسه‌اي به نام کيسه بيضه قرار گرفته تا دماي آن تنظيم شود.

بيضه جنين انسان درون محفظه شکمي قرار دارد. مجرايي هم وجود دارد که بتدريج بيضه‌ها وارد آن مجرا مي‌شوند و از محيط شکمي فاصله مي‌گيرند. پس وقتي نوزاد پسر متولد مي‌شود، انتظار داريم هنگام معاينه بيضه‌ها درون کيسه قرار داشته باشند؛ در حالي ‌که گاهي اين اتفاق نمي‌افتد، يعني يکي يا هر دو بيضه درون شکم باقي‌مانده‌اند. شيوع بيضه نزول‌نکرده در نوزادن نارس بيشتر است.

اين موضوع از دو نظر براي ما اهميت دارد. همان‌طور که اشاره کرديم دماي زياد باعث از بين رفتن بيضه‌ها مي‌شود. پس تا 12 ماهگي منتظر پايين آمدن بيضه‌ها مي‌مانيم. اگر اين اتفاق نيفتاد حتما بايد با کمک جراحي آنها را از حفره شکمي پايين آورد و در کيسه بيضه قرار دارد. اگر عدم نزول بيضه دوطرفه باشد و درماني هم انجام نشود، نوزاد پسر درآينده مبتلا به اختلالات جنسي و ناباروري خواهد شد.

موضوع بسيار مهم ديگر شيوع سرطان در بيضه‌‌هاي نزول ‌نکرده است. در چنين بيماراني شيوع ابتلا به سرطان 30 برابر افراد عادي است. حتي بعد از جراحي و پايين آوردن بيضه‌ها هم خطر ابتلا به سرطان بيضه در اين کودکان (در آينده) بيشتر از جمعيت مرداني است که چنين مشکلي هنگام تولد نداشتند. پس اين بيماران را حتما بايد سالانه پزشک متخصص معاينه کند.

سرطان بيضه

اين نوع سرطان برخلاف ديگر سرطان‌ها که بيشتر در سنين بالا اتفاق مي‌افتد، در سنين جواني شايع است (در دهه سوم زندگي). متاسفانه سير پيشرفت سرطان بيضه خيلي سريع است، يعني ممکن است توده طي ده روز به دو برابر برسد. اولين علامت سرطان بيضه وجود تود‌ه‌اي در بيضه است. اين توده ممکن است به اندازه يک نخود باشد

(هر نوع توده در داخل بيضه سرطان است، مگر اين‌که خلاف آن ثابت شود). به همين دليل بهتر است مردها چگونگي معاينه بيضه را آموزش ببينند. البته محل بيماري طوري است که ممکن است بيماران زود به پزشک مراجعه نکنند. مراجعه ديرهنگام باعث پيشرفت بيماري مي‌شود و مراحل درماني هم دشوارتر خواهد بود.درمان سرطان بيضه خارج‌کردن کل بيضه است

و اگر سرطان دوطرفه باشد بيمار ناتواني جنسي پيدا خواهد کرد. بيماران شيمي‌درماني هم مي‌شوند که درمان بسيار خوبي براي سرطان بيضه محسوب مي‎شود. شيمي‌درماني ممکن است به بيضه سالم و غيربيمار آسيب برساند و باعث عقيمي بيمار براي هميشه شود. به همين دليل قبل از شروع شيمي‌درماني توصيه مي‌شود بيماران اسپرم خود را در آزمايشگاه ذخيره کنند تا در آينده بتوانند با لقاح مصنوعي صاحب فرزند شوند.

پيچش بيضه

پيچش بيضه بيماري خطرناکي است که بايد خيلي زود درمان شود. درمان اورژانسي است و مدت طلايي شش ساعت است که تاخير در درمان باعث از بين رفتن بيضه خواهد شد. بيماري در نوجوانان بيشتر ديده مي‌شود (14 تا 20 سالگي). شاخص‌ترين علامت پيچش بيضه وجود درد شديد و ناگهاني در کيسه بيضه است.

علت بيماري اين است که فرد داراي اشکالات آناتوميکي در طناب بيضه است که به دلايلي خاص، طناب بيضه دچار پيچش مي‌شود. پيچش باعث مي‎شود عروق تحت فشار قرار بگيرد و جريان خون بيضه قطع شود. فقدان خون‌رساني به قطع اکسيژن‌رساني به بافت و مرگ سلول‌هاي بيضه منجر خواهد شد. با جراحي پيچش برطرف مي‌شود و بيضه را به پوست کيسه متصل مي‌کنند تا اين اتفاق ديگر تکرار نشود.

عفونت بيضه

اين بيماري نيز در دهه سوم و چهارم زندگي بيشتر رخ مي‌دهد. علامت بيماري هم به صورت بزرگي بيضه، تورم و قرمزي است. پوست بيضه ملتهب و بسيار دردناک است. عفونت بيضه بيماري خطرناکي است. تاخير در درمان باعث شکل‌گيري آبسه در بيضه مي‌شود و درمان در اين مرحله خارج کردن بيضه است. شايع‌ترين علت عفونت بيضه بيماري‌هاي آميزشي است. افرادي که روابط خارج از عرف دارند بيشتر به عفونت بيضه مبتلا مي‎شوند. عفونت ناشي از وجود باکتري‌هايي مانند سوزاک و کلاميديا است.

ضربه‌خوردگي بيضه

ضربات به بيضه بايد جدي گرفته شود. انجام ورزش‌هايي مانند فوتبال، کاراته و همه مواردي که احتمال ضربه به بيضه در آنها زياد است، ممکن است به بيضه آسيب برساند. ضربات به بيضه علائمي مانند کبودي و تورم پديد مي‌آورند که علت تجمع خون در کيسه است. اين افراد بايد به بخش اورژانس اورولوژي بيمارستان‌ها مراجعه کنند تا بررسي از بيضه با معاينه و سونوگرافي انجام شود و اگر پارگي در آن ديده شد با جراحي ترميم شود؛ ولي اگر فقط پارگي مويرگ‌ها مطرح باشد، مي‌توان با دستورات دارويي و مراقبتي هماتوم يا خون‌مردگي را درمان کرد.

آتروفي يا تحليل‌رفتگي بيضه

اين بيماري دلايل زيادي دارد. يکي از دلايل مهم آتروفي ابتلاي کودک به بيماري اوريون است. بيماري اوريون ممکن است به بيضه‌ها حمله کند و هر دو بيضه را از بين ببرد. به همين دليل واکسيناسيون کودکان ضد اين بيماري اهميت فراواني در آينده آنها دارد. يکي ديگر از مواردي که امروزه باعث از بين رفتن و آتروفي بيضه‌ها مي‌شود، مصرف دارو‌هاي آنابوليزان يا استروئيدي در ورزشکاران بدنساز است.

هورمون‌هاي استروئيدي برخلاف تصور عموم عملکرد معکوسي روي بيضه‌ها دارند و مصرف طولاني‌مدت آنها باعث تحليل آنها خواهد شد. موارد زيادي از طلاق بين ورزشکاران ديده مي‌شود که دليل آن ناباروري است، بدون اين‌که خودشان اطلاعي از موضوع داشته باشند. اين افراد در معاينه بيضه‌هايي تحليل‌رفته دارند. اين بيماري غير‌قابل‌برگشت است. متاسفانه ورزشکاران خودسرانه چنين داروهايي را تهيه کرده يا هورمون‌ها را مربياني بي‌تجربه تجويز مي‌کنند که توجهي به عوارضش ندارند.

معمولاً کوفتگي و تورم از جمله عوارض بد ضربات مستقيم به حساب مي آيند. ولي عليرغم وجود اين حالت هشدار دهنده، در اکثر موارد با انجام اقدامات محافظتي مي توان در طي چند روز اين مسائل را برطرف نمود . اقدامات محافظتي شامل : پوشيدن لباسهاي زير خاص، استفاده از مسکنها و کمپرس گرم مي باشد. تورم و کوفتگي ناشي از عمل وازکتومي نيز به همين طريق قابل درمان هستند.

عفونت :

هم بيضه و هم بافتهاي مجاور آنها استعداد قابل ملاحظه اي جهت ابتلا به عفونت دارند. زمانيکه اين عفونتها رخ مي دهند التهاب سبب بروز درد مي شود و بيضه ها بخصوص در لمس بسيار درناک خواهند بود.عفونتهاي باکتريايي معمولاً از طريق سيستم ادراري بالا مي روند و سبب عفونت در اين اعضا مي شود که البته به آنتي بيوتيک بسيار عالي پاسخ مي دهند.عفونتهاي ويروسي نظير اوريون در بالغين به ندرت سبب درگيري بيضه ها مي شوند. اما در صورت درگيري معمولاً يک بيضه را درگير مي کنند. اما گاهي هر دو بيضه با هم درگير مي شوند. در حد بسيار کمي از افراد، عفونت بيضه ناشي از اوريون ، در صورت درگيري هر دو بيضه مي توان منجر به عميقي شود.
واريسي شدن رگهاي بيضه و تجمع آب در اطراف بيضه ( هيدروسل) :

هر دو حالت فوق مي توانند منجر به بروز ناراحتي در اطراف بيضه ها شوند. در اين حالت فرد بيشتر درد را در اطراف بيضه ها حس مي کنند و خود بيضه ها معمولاً فاقد درد هستند. وريدهاي اطراف بيضه نيز همانند وريدهاي پا مي توانند واريس شوند که سبب بروز احساس گرمي در نوک بيضه ها و محل واريس شدن وريدها در اطراف بيضه ها مي شود. گاهي عروق در لمس نيز حساس مي شوند. در موارد متوسط تا شديد استفاده از روشهاي جراحي جهت برداشتن عروق واريس، راهکار درماني خواهد بود.

هيدروسل :

به معناي تجمع مايع شفاف در داخل کيسه اي است که بيضه را احاطه کرده است. گاهي اوقات ممکن است از بدو تولد اين حالت وجود داشته باشد که بيشتر به خاطر اختلالات شکل گيري کيسه هاي اطراف بيضه هاست. هيدروسلهاي کوچک به سختي قابل تشخيص بوده و خودبخود بهبود مي يابند. اما انواع بزرگ هيدروسل بايد به طريقه جراحي درمان شوند.

فتق :

فتق زماني رخ مي دهدکه ديواره عضلاني تشکيل دهنده شکم در يک نقطه ضعيف شده و بخشي از حلقه هاي روده از بين اين شکاف بيرون مي زنند و سبب ايجاد يک توده مي شوند که روي پوست قابل مشاهده مي باشد.در ناحيه کشاله ران در صورت بروز فتق، موجب پائين آمدن حلقه اي از روده سبب مي شود که در اين حالت بيضه بزرگتر از معمول به نظر آمده و دردي ايجاد مي شود که بيشتر بنظر مي رسد داراي منشاء شکمي باشد و اين درد با حرکت ، سرفه يا عطسه بدتر مي شود.

پيچ خوردگي بيضه ها:

بيضه ها تا حدي متحرک هستند و اتصالات آنها به پوسته بيضه سبب مي شود ميزان حرکت به حداقل برسد. اما گاهي اوقات با ايجاد فشارهاي يکباره و شديد ممکن است بيضه ها دچار چرخش و پيچ خوردگي شوند و در نتيجه گردش خون آنها دچار مشکل شود. سپس بيضه ها متورم شده و درد ايجاد مي شود. اگر چه گاهي اوقات ممکن است بروز تورم منجر به بازگشت پيچ خوردگي شود.

اما پيچ خوردگي دائمي مي تواند بسيار خطرناک باشد زيرا در صورت عدم خونرساني کافي به بيضه ها در طي 6 ساعت اين بافت خواهد مرد. در نتيجه جهت تصحيح اين اختلال بايد بلافاصله جراحي انجام شود. اما اگر بيضه دچار تخريب شده باشد بايد برداشته شود. گفته مي شود مرد با يک بيضه نيز مي تواند

فعاليت جنسي طبيعي خود را دنبال کند و بچه دار شود.گاهي اوقات تحريکات جنسي که درنهايت منجر به انزال نشود، منجر به بروز احتقان در لوله هاي مني بر خواهد شد که اين امر منجر به بروز درد در بيضه ها مي شود، اين حالت بطور کلي خطرناک نيست اما ناخوشايند خواهد بود. در هر صورت بعد از چند ساعت درد بهبود خواهد يافت.

سنگهاي کليه :

گاهي اوقات در حين دفع سنگ ممکن است، درد تيزي در ناحيه شکم احساس شود که معمولاً اين درد به ناحيه بيضه ها انتشار مي يابد. اين نوع درد، وجه مشخصه دفع سنگ خواهد بود. گاهي حتي ممکن است خون در ادرارظاهر شود. زمانيکه پزشک در حضور چنين علايمي هيچگونه اختلالي در بيضه ها پيدا نکرد درمان جهت سنگهاي کليه توصيه مي شود.

سرطان بيضه:

اين نوع سرطان به ندرت سبب بروز درد و ناراحتي در بيضه ها خواهد شد. بطور معمول سرطان بيضه منجر به بروز تورم بدوندرد در يک بيضه خواهد شد. از طريق معاينه نمي توان علت تورم را تشخيص داد که از بيضه ها است يا از مجاري اسپرم بر. از آنجايي که اين سرطان بيشتر در سنين بين 15 تا 35 سالگي شايع است و در صورت عدم درمان مي تواند منجر به بروز عوارض خطرناکي شود.

لذا در صورت وجود هرگونه توده در ناحيه بيضه ها که جديداً ايجاد شده باشد و بنظر غيرطبيعي مي رسد، بايد به پزشک مراجعه نمود . در حال حاضر در صورت تشخيص به موقع سرطان بيضه ، تا حدود 99 درصد مي توان بطور موفقيت آميزي آنها را درمان نمود. لذا جاي هيچگونه ترسي نيست و بلافاصله بايد اقدامات تشخيصي و درماني صورت گيرد.

گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم